Մարզային մշակույթի տների հզորացում և համայնքներում դրանց դերի վերաիմաստավորում
ԻՐԱՎԻՃԱԿ
Հայաստանում առկա 590 մշակույթի տներից ներկայումս գործում է 331-ը։ «Իմ քայլը» հիմնադրամը Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության հետ համատեղ ՀՀ մարզերում գործող մշակույթի տների շրջանում իրականացրել է հարցում, որին մասնակցել է 226 հաստատություն (գործող մշակույթի տների շուրջ 70%-ը)։ Հետազոտության արդյունքները հետևյալն են՝
ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ
• Մարզային մշակութային հաստատությունների մեծ մասը ունի վատ շենքային պայմաններ, տեխնիկապես հագեցած չէ, անձնակազմն ունի վերապատրաստման կարիք։
• Երիտասարդների համար մշակութային ժամանցի և ինքնարտահայտման, ստեղծագործելու հնարավորությունները սակավ են։
• Առկա է շարունակական արտագաղթ Երևան կամ արտերկիր։
ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
Շահառու մշակույթի տների ընտրությունը կկատարի ընտրական հանձնաժողովը՝ բաց մրցույթի/հայտարարության միջոցով, նախապես ընտրված չափանիշների հիման վրա։ Ծրագիրը բաղկացած է երկու բաղադրիչից՝ մարդկային կարողությունների զարգացում և տեխնիկական կարողությունների զարգացում։
Մարդկային կարողությունների զարգացում
1. Անձնակազմի վերապատրաստում․ 4 դասընթաց (յուրաքանչյուրը 3 օր տևողությամբ)՝ հետևյալ թեմաներով՝
➢ Համայնքի և տեղական ու միջազգային կամավորների ներգրավում (այդ թվում՝ համայնքի կարիքների գնահատում),
➢ Հանրային միջոցառումների կազմակերպում և հանրային կապեր և հաղորդակցություն
➢ Տարածքի արդյունավետ կառավարում (ճարտարապետություն, դիզայն)
➢ Ֆոնդհայթայթում (պետական ֆինանսավորում, գրանտային ծրագրեր, սոցիալական ձեռնարկատիրական գործունեություն)։
2. 13 ուսուցողական այց․
Դասընթացների ընթացքում կկազմակերպվեն այցեր հաջողակ մշակութային/կրթական հաստատություններ՝ վերջիններիս փորձը ուսումնասիրելու, ինչպես նաև աշխատանքային կապեր ստեղծելու համար։
3. Մենթորություն․
Դասընթացի ավարտից հետո ծրագրի կողմից ընտրված մասնագետները 8 ամիս կաշխատեն շահառու հաստատությունների հետ՝ օգնելով նրանց․
• կազմել և իրականացնել մեկ տարվա միջոցառումների ծրագիր,
• մշակել և իրականացնել հաղորդակցության ռազմավարություն,
• մշակել հաստատության զարգացման ծրագիր՝ ներառյալ ֆինանսական միջոցների ավելացման գործողություններ։
4. Գործընկերային ցանցի ստեղծում
Ծրագրի մասնակից հաստատությունների և այլ մարզային, երևանյան և սփյուռքի մշակութային հաստատությունների ներկայացուցիչների ներգրավմամբ կստեղծվի գործընկերային ցանց։ Կկազմակերպվեն շարունակական հանդիպումներ և տվյալների փոխանակում, ինչը մասնակիցներին հնարավորություն կտա իրականացնել համատեղ ծրագրեր և փորձի փոխանակում։
Տեխնիկական կարողությունների զարգացում
Ծրագրի երկրորդ բաղադրիչով շահառու հաստատություններից մի քանիսում կիրանացվեն վերանորոգման աշխատանքներ՝ ըստ անհրաժեշտության և առկա ֆինանսական միջոցներից։ Շահառու հաստատությունները նաև կստանան որոշակի քանակությամբ տեխնիկա՝ մշակութային միջոցառումները (ֆիլմերի ցուցադրություններ, համերգներ, ցուցահանդեսներ և այլն) և դասընթացներն ավելի արդյունավետ կազմակերպելու համար։
Շահառու հաստատություններում կստեղծվեն նաև երիտասարդների համար նախատեսված կահավորված սենյակներ՝ «երիտասարդական հանգույցներ»։
ԾՐԱԳՐԻ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԸ
Կարճաժամկետ արդյունքները
- Վերապատրաստված անձնակազմ
- Վերանորոգված մշակույթի տներ
- Մեկ տարվա միջոցառումների ծրագիր յուրաքանչյուր հաստատության համար
- Ֆոնդերի հայթայթման և հաղորդակցության ռազմավարություն յուրաքանչյուր հաստատության համար
- Ձևավորված գործընկերային ցանց
Երկարաժամկետ արդյունքները
- Մարզային բնակավայրերի մշակութային կյանքի զարգացում և աշխուժացում։
- Երիտասարդների համար մարզերում ստեղծագործելու և կայանալու, սեփական համայնքը զարգացնելու հնարավորությունների ստեղծում։
- Մշակութային ծառայությունների համաչափության, մատչելիության և հասանելիության ապահովում ՀՀ մարզերում։
- Մարզերում զբոսաշրջության և տնտեսության զարգացում՝ վերազինված մշակութային հաստատությունների ակտիվ աշխատանքի շնորհիվ։
- Մարզերից բնակչության և հատկապես երիտասարդության արտագաղթի նվազում։
- Համընդհանուր մշակութային կյանքի հարստացում և զարգացում։
ԾՐԱԳՐԻ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ՇԱՐՈՒՆԱԿԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
Ծրագրի արդյունքների շարունակականության երաշխիքն այն է, որ ծրագրի շահառուները պետությունից ֆինանսավորվող հաստատություններ են, հետևաբար նրանց հետագա գործունության համար անհրաժեշտ պահպանման ծախսերը ապահովված են։ Ավելին, վերապատրաստման և մենթորության շնորհիվ հաստատությունները կկարողանան ստեղծել եկամտի նոր աղբյուրներ, ստեղծված գործընկերային ցանցը նոր համատեղ ծրագրերի հնարավորություն կտա։ Միաժամանակ մշակույթի կենտրոնների հետ կստորագրվեն համաձայնագրեր՝ բարեկարգված հաստատությունների պատշաճ պահպանումը և շահագործումը ապահովելու համար։