Իրավիճակը

Մարդու գործունեությունը տարբեր եղանակներով զգալիորեն վնասում է բնությանը: Այս համատեքստում ամենամտահոգիչ խնդիրներից է շրջակա միջավայրի` պլաստիկ թափոններով աղտոտվածությունը: Չնայած դրա նվազեցմանն ուղղված բազմաթիվ ծրագրերին, ռազմավարություններին, օրենսդրական կարգավորումներին՝ խնդիրն ահագնանում է, իսկ դրա բացասական ազդեցությունը՝ դառնում ավելի տեսանելի:

Պլաստիկ աղտոտվածությանը զգալիորեն նպաստում են պոլիէթիլենային տոպրակները: Այս ոլորտը Հայաստանում ևս մտահոգիչ է. վերջին 20 տարիներին Հայաստանում գոյացել է ավելի քան 100 հազար տոննա պլաստիկ աղբ:

Պլաստիկ աղտոտվածությունը նվազեցնելու Կառավարության քաղաքականության արդյունավետությունը պայմանավորված էսպառողի վարքագծի փոփոխությամբ: Հետևաբար, պլաստիկ աղտոտվածության վերաբերյալ իրազեկվածության բարձրացումն ու վարքային փոփոխության խթանումը մեկանգամյա օգտագործման պլաստիկից հրաժարվելու կարևորագույն գործոններից են:

Հիմնական գործողությունները

Ծրագիրը նախատեսում է հետևյալ գործողությունները.

• Մշակել և իրականացնել վարքաբանական էքսպերիմենտ՝ սպառողների կողմից պոլիէթիլենային տոպրակներ օգտագործելու շարժառիթները հասկանալու և ծրագրի հետագա գործողություններն առավելագույնս արդյունավետ իրականացնելու նպատակով:
• Ծրագրի երկարաժամկետ ազդեցության համար մշակել և իրականացնել իրազեկվածության բարձրացման լայնամասշտաբ արշավ Երևանում և մարզերում: Արշավը կմշակվի ոլորտում մասնագիտացած այնպիսի կառույցների մասնակցությամբ, ինչպիսիք են ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն, ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարությունը, ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագիրը և այլն:
• Հիմնվելով վարքաբանական էքսպերիմենտի արդյունքների և ծրագրի քաղած դասերի վրա՝ մշակել ոլորտը կարգավորող քաղաքականության առաջարկների փաթեթ, որը կներկայացվի ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարությանը՝ վերջինիս օրենսդրական և քաղաքականության փաթեթը լրացնելու համար:

Ակնկալվող արդյունքը/ազդեցությունը

• Վարքաբանական էքսպերիմենտի 6000 մասնակիցները կօգտագործեն բազմակի օգտագործման տոպրակներ (շուրջ 6 ամիս)։
• Ծրագրի շրջանակներում կբաժանվի ևս 4000 կտորից պայուսակ։
• Ավելի քան 10000 մարդ կտեղեկանա պլաստիկ աղտոտվածության վնասների մասին։
• Թեմայի վերաբերյալ կպատրաստվի առնվազն 4 սոցիալական հոլովակ։
• Կմշակվի վարքաբանական էքսպերիմենտի արդյունքներն ամփոփող զեկույց։
• Կմշակվի քաղաքականության առաջարկների փաթեթ։
• Տեքստիլ բիզնեսում աշխատող ՓՄՁ-ները կունենան կտորից պայուսակ արտադրելու հավելյալ պահանջարկ:
• Շրջակա միջավայրում կնվազի պլաստիկ թափոնը։
• Կնպաստենք բնապահպանական բարձր գիտակցությամբ օժտված սերունդ ունենալուն։

Ծրագիրը ֆինանսավորվում է «Իմ քայլը» բարեգործական հիմնադրամի, ՄԱԶԾ-ի կողմից իրականացվող Գլոբալ Էկոլոգիական Հիմնադրամի Փոքր դրամաշնորհների ծրագրի և ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողի գրասենյակի կողմից:

Արտակարգ իրավիճակի դրությամբ (COVID-19) պայմանավորված` Ծրագրի «Իրազեկվածության բարձրացման արշավ» բաղադրիչում եղել են փոփոխություններ. մարզային դպրոցներում իրականացվելիք միջոցառումները փոխարինվել են սոցիալական մեդիայում առցանց արշավով, իսկ բազմակի օգտագործման տոպրակները և տպագրական նյութերը պարենային փաթեթների և պլանշետների հետ միասին բաժանվել են դեռահասներին։